Το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα (GBM) είναι ο πιο συχνός αλλά και ο κακοηθέστερος των πρωτοπαθών όγκων του εγκεφάλου. Ιστολογικά παρουσιάζει λίγα φυσιολογικής εμφάνισης αστροκύτταρα, υψηλή κυτταροβρίθεια και κυτταρικό πλειομορφισμό, πολλές μιτώσεις, νεκρώσεις, και προεξάρχουσα νεοαγγείωση. Παρουσιάζει επιθετική βιολογική συμπεριφορά και τείνει να μεθίσταται κατά συνέχεια ιστού, κατά μήκος των νευρικών ινών και διαμέσου του ΕΝΥ (εγκεφαλονωτιαίο υγρό). Εξαιρετικά σπάνια δίνει απομακρυσμένες μεταστάσεις.
Επιδημιολογικά συνιστά το 30% όλων των πρωτοπαθών όγκων του εγκεφάλου και περίπου το 50% των γλοιωμάτων. Μέση ηλικία εμφάνισης είναι η 6η δεκαετία, αλλά μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Εντόπιση
Οποιαδήποτε περιοχή του εγκεφάλου είναι πιθανή. Συχνότερη είναι στα εγκεφαλικά ημισφαίρια, περιαστασιακά στο μεσολόβιο (butterfly gliomas) και σπανιότερα στα βασικά γάγγλια και στο εγκεφαλικό στέλεχος.
Θεραπευτική αντιμετώπιση του Πολύμορφου Γλοιοβλαστώματος – Grade IV
Όπως και στα αναπλαστικά αστροκυττώματα το χειρουργείο, όπου μπορεί να εφαρμοστεί, αποτελεί την εισαγωγική θεραπεία των γλοιοβαστωμάτων. Εξασφαλίζει ογκομείωση, λήψη βιοπτικού υλικού, ύφεση των χωροκατακτητικών φαινομένων και συμπτωμάτων και καλύτερο πεδίο δράσης για την επόμενη φάση της ακτινοθεραπείας. Πολλές φορές αναλόγως της εντόπισης του όγκου και του εγχειρητικού κινδύνου, εφαρμόζεται μόνο στερεοτακτική βιοψία εγκεφάλου με σκοπό την ιστολογική επιβεβαίωση του όγκου.
Η κλασσική ακτινοθεραπεία έπεται συνήθως του χειρουργείου και είναι απολύτως αναγκαία ανεξαρτήτως του μεγέθους χειρουργικής εκτομής. Κατά την εφαρμογή της αποστειρώνεται πάντα και η ευρύτερη περιοχή του εγκεφάλου πέριξ του όγκου, καθώς η φύση του είναι διηθητική και επεκτείνεται σε γειτνιάζουσες περιοχές που δεν απεικονίζονται στον έλεγχο με την MRI (μαγνητική τομογραφία).
Η συστηματική χημειοθεραπεία ακολουθεί ή γίνεται παράλληλα με την ακτινοθεραπεία. Περιλαμβάνει συνήθως την Τεμοζολαμίδη και την Μπεβασιζουμάμπη και είναι πολλές φορές μετρίως αποτελεσματική.
Εναλλακτικά μπορεί να εφαρμοστεί με την τοποθέτηση δισκίων καρμουστίνης στην χειρουργική κοίτη του όγκου κατά το πέρας της χειρουργικής εκτομής.
Η ακτινοχειρουργική (CyberKnife) εφαρμόζεται στις υποτροπές των όγκων μετά από την εξάντληση των υπόλοιπων θεραπευτικών δυνατοτήτων και πάντα με την εκτίμηση έμπειρου νευροχειρουργού.
Πολυεστιακό Πολύμορφο Γλοιοβλάστωμα
Αποτελεί μία επιθετικότερη μορφή του πολύμορφου γλοιοβλαστώματος με πολλαπλές εντοπίσεις σε διαφορετικά σημεία του εγκεφάλου. Αποτελεί το 2-10% των γλοιωμάτων. Είναι χειρότερης πρόγνωσης όγκος και η θεραπεία του περιλαμβάνει ολοκράνιο ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.
Εγκεφαλική Γλοιομάτωση – Gliomatosiscerebri
Είναι ένα σπάνιο, διάχυτο και εξαιρετικά διηθητικό αστροκύττωμα που καταλαμβάνει ολόκληρο σχεδόν τον εγκέφαλο. Περιοχές χαμηλής κακοήθειας εναλλάσσονται με περιοχές γλοιοβλαστώματος. Συμβαίνει κυρίως στις δύο πρώτες δεκαετίες και η θεραπεία του περιλαμβάνει ολοκράνιο ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.