Σχεδόν το 20% των πρωτοπαθών όγκων του κεντρικού νευρικού συστήματος εντοπίζεται στο σπονδυλικό σωλήνα. Από αυτούς στατιστικά το 25% είναι εξωμηνιγγικοί, το 50% ενδομηνιγγικοί εξωμυελικοί και το υπόλοιπο 25% ενδομυελικοί. Οι ενδομηνιγγικοί εξωμυελικοί όγκοι συνιστούν τα 2/3 όλων των σπονδυλικών νεοπλασμάτων. Τα σβαννώματα και τα μηνιγγιώματα είναι τα πιο συχνά από αυτούς αποτελώντας το 90% του συνόλου.
Εμφανίζουν ετήσια συχνότητα >1:100.000 πληθυσμού.
Κλινική Εικόνα – Συμπτώματα
Κλινικά οι περισσότεροι ενδομηνιγγικοί εξωμυελικοί όγκοι της σπονδυλικής στήλης εμφανίζονται με αργά εξελισσόμενα νευρολογικά σημεία και συμπτώματα.
Ο πόνος είναι το πρωταρχικό συνήθως σύμπτωμα και έχει συχνότερα ριζιτική κατανομή. Ωστόσο μπορεί να είναι αμβλύς, ασαφής με περιστασιακές εξάρσεις. Χαρακτηριστικός είναι ο νυκτερινός πόνος κατά την κατάκλιση που επιδεινώνεται στην πλάγια θέση και υποχωρεί με την έγερση. Ο ριζιτικός πόνος χειροτερεύει το βράδυ και μπορεί να υποχωρεί τελείως το πρωί.
Αισθητικές διαταραχές με παραισθησίες, αιμωδίες και μυρμηγκιάσματα είναι επίσης συχνά και προηγούνται συνήθως των κινητικών ελλειμμάτων. Προοδευτικά επιδεινούμενη σπαστικότητα, τετραπάρεση ή παραπάρεση, ορθοκυστικές διαταραχές, διαλείπουσα χολότητα, εντοπισμένη μυική αδυναμία κ.ά. συμπληρώνουν την κλινική εικόνα.
Σπανίως παρατηρείται δυσμορφία της σπονδυλικής στήλης ενώ ταχέως εξελισσόμενη νευρολογική σημειολογία οφείλεται σε αγγειακά αίτια.
Τυπικά τα συμπτώματα έχουν διάρκεια εβδομάδων, μηνών ή και ετών και είναι αποτέλεσμα της προοδευτικής συμπίεσης του νωτιαίου μυελού ή των νεύρων. Η γρήγορη διάγνωση και αντιμετώπιση είναι καθοριστική της τελικής νευρολογικής έκβασης.
Οι ενδομηνιγγικοί εξωμυελικοί όγκοι διακρίνονται σε
Θεραπεία Ενδομηνιγγικών Εξωμυελικών Όγκων
Η θεραπευτική αντιμετώπιση των ενδομηνιγγικών εξωμυελικών όγκων της σπονδυλικής στήλης περιλαμβάνει το χειρουργείο, την ακτινοχειρουργική (CyberKnife), την κλασσική ακτινοθεραπεία και την χημειοθεραπεία.
Το χειρουργείο έχει θέση κυρίως σε όγκους με πιεστικά φαινόμενα επί του νωτιαίου μυελού, σε καλοήθεις βλάβες, και όπου υπάρχει ταχέως εξελισσόμενη νευρολογική επιδείνωση. Επιτυγχάνει αποσυμπίεση των νευρικών δομών, εξασφαλίζει ιστολογική διάγνωση του όγκου και διασώζει την ομαλή νευρολογική λειτουργία του ασθενούς.
Η ακτινοχειρουργική (CyberKnife) είναι καταλληλότερη για μικρότερους συνήθως καλοήθεις όγκους χωρίς ιδιαίτερα πιεστικά φαινόμενα, σε υποτροπές μετά το χειρουργείο και όπου δεν υπάρχει σοβαρή νευρολογική σημειολογία.
Στις κακοήθεις και διάχυτες βλάβες πρωτοπαθείς και δευτεροπαθείς η κλασσική ακτινοθεραπεία προσφέρει καλύτερα αποτελέσματα αποστειρώνοντας μεγαλύτερες σε έκταση περιοχές ενώ η χημειοθεραπεία εφαρμόζεται επικουρικά.